Chapter 3/15: De Joden complotteren tegen Duitsland
“Mannen en vrouwen van Duitsland! De mensen die voor deze krankzinnige misdaad, deze gemene opruiing door geroddel over wreedheid en boycot verantwoordelijk zijn, zijn de Joden in Duitsland. Ze hebben de broeders van hun ras in het buitenland gevraagd om tegen het Duitse volk te vechten. Ze hebben leugens en lasterpraatjes verspreid. (…) Laat de Joden zien dat ze niet straffeloos de eer van Duitsland door het slijk kunnen halen!”
Hitler komt aan de macht op 30 januari 1933. In de lente van dat jaar wordt in de V.S. en in heel wat Europese landen een boycot georganiseerd van Duitse producten om te protesteren tegen de nieuwe antisemitische Duitse regering. De Duitse reactie laat niet lang op zich wachten. In de propaganda worden de Joden voorgesteld als agressors die hun ‘rasgenoten’ overal ter wereld oproepen om tegen Duitsland te strijden. Het Duitse volk wordt opgeroepen om op 1 april alle Joodse winkels te boycotten. Leden van de NSDAP nemen plaats aan Joodse winkels met anti-Joodse slogans als Deutsche! Wehrt Euch! Kauft nicht bei Juden! Niet alle Duitsers laten zich daar echter door intimideren. Het antisemitisme is nog niet zo wijdverspreid als de nieuwe regering zou willen, maar het is duidelijk dat de nazi’s hun anti-Joodse ideologie in de praktijk beginnen te brengen. Woorden worden vanaf nu daden.
Rassenstrijd
De nazistische ideologie kwam niet zomaar uit het niets in de loop van de jaren 1920. Ze was diep geworteld in verschillende denkstromingen die tijdens de 19e eeuw breed gedragen werden binnen en buiten Duitsland. Het Duits nationalisme ging in deze periode een verbond aan met het sociaal darwinisme, de overtuiging dat verschillende menselijke rassen met elkaar strijden om te overleven en door deze strijd sterker worden en evolueren naar een sterker superieur ras. Strijd was dus essentieel voor het voortbestaan van het ras en de natie. Ras en natie waren nauw met elkaar verbonden. Om het voortbestaan van het Duitse volk te verzekeren was het dan ook noodzakelijk dat het raciaal zuiver was. Volksvreemde elementen zouden het immers enkel verzwakken. Antisemitisme was al lang aanwezig in West-Europa maar werd hier voor het eerst een onderdeel van een grotere overkoepelende, pseudo-wetenschappelijke theorie.
Der ewige Jude (De eeuwige Jood) is een nationaalsocialistische propagandafilm uit 1940, geregisseerd door Fritz Hippler. De compilatiefilm is onverhuld antisemitisch en is tegenwoordig in Duitsland verboden.
Clash of Civilisations
In de eigentijdse politiek is de strijd tussen rassen vervangen door de strijd tussen culturen of beschavingen. In zijn bestseller Clash of Civilisations (Botsende beschavingen) uit 1996 introduceerde de Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington zijn theorie van de botsende culturen als het nieuwe conflictparadigma na dat van de Koude Oorlog waarin het kapitalistische Westen en het communistische Oosten tegenover elkaar stonden. Volgens Huntington is de culturele en religieuze identiteit van mensen de belangrijkste bron van conflict in de huidige periode: “Het is mijn stelling dat de fundamentele bron van conflict in deze nieuwe wereld niet in de eerste plaats ideologisch of in de eerste plaats economisch zal zijn. De grote verdeling onder de mensheid en de overheersende bron van conflict zal cultureel van aard zijn. De natiestaten zullen de machtigste spelers blijven wat betreft wereldzaken, maar de voornaamste conflicten in de wereldpolitiek zullen voorkomen tussen naties en groepen van verschillende beschavingen. De botsing der beschavingen zal de wereldpolitiek overheersen. De breuklijnen tussen beschavingen zullen de gevechtslinies van de toekomst zijn.” Voor Huntington is de belangrijkste gevechtslinie de botsing tussen het Westen en de Islam. Zijn waarschuwing dat de westerse beschaving mogelijk zal vervallen heeft veel weerklank gekregen in de westerse politiek. Zo duikt in de politieke discussies in veel Europese landen het schrikbeeld op van een mogelijke ‘islamisering’ van Europa op. De komst van grote groepen vluchtelingen uit het Midden-Oosten omwille van de oorlogen in Irak en Syrië hebben die angst nog vergroot. Sommige complottheorieën gaan zelfs zover te beweren dat ‘de vluchtelingenstromen georganiseerd’ zijn met het oog op een ‘islamisering’ van Europa. De term ‘islamisering’ heeft de plaats ingenomen die de term ‘verjoodsing’ in de jaren twintig en dertig had. Net zoals toen wordt Europa in zijn identiteit blijkbaar opnieuw bedreigd door een fremdkörper: dit keer niet de Jood maar de moslim. Dat discours legt rechtsextremistische partijen (zoals het FN in Frankrijk) en rechtse bewegingen (zoals de anti-islambeweging Pegida) op dit ogenblik geen windeieren.
Op 20 nov 2015 verklaart de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump aan NBC hoe hij illegale immigratie wil bemoeilijken.
Het culturele paradigma is de voorbije decennia zeer sterk geworden. Vele conflicten die in het verleden geïnterpreteerd werden vanuit een socio-economisch perspectief (klassenstrijd) of een politiek perspectief (strijd om onafhankelijkheid) worden nu geduid als een cultureel, religieus of etnisch conflict. Ook misdaden wordt geculturaliseerd of geëtniseerd, waarbij beweerd wordt dat bepaalde groepen (Marokkanen of zigeuners) meer ‘criminogeen’ zijn dan andere groepen. Zo werden de aanrandingen die zich in de nieuwjaarsdag in Keulen voordeden en waarbij een grote groep Noord-Afrikaanse mannen betrokken was, onmiddellijk gezien als het bewijs van de onmogelijkheid van het samenleven tussen Europa en de moslims.
